Ongeveer 100.000 jaar geleden leefde de mens hoofdzakelijk van de jacht, en van vruchten en kruiden die men in de natuur vond. Men leefde in kleine groepen. Zonder dat we dat bewust zijn, is ons brein nog steeds hetzelfde als die van de tijd dat het meer overleven was dan leven. De mens van toen werd vaak niet ouder dan dertig tot veertig jaar. In korte tijd moest dus de hele ontwikkeling van baby naar oud zijn vorm krijgen.
In vergelijking met toen, zoeken we nog steeds naarstig naar voedsel. Hoe vaak ben je niet op jacht in je huis naar iets lekkers? Een snoepje, een koekje, wat chips of wat anders. Honger hebben we niet, daar doen we het ook niet voor. We hebben nog steeds een innerlijke drang om op jacht te gaan of naar het zoeken van vruchten en kruiden.

Ben jij de jager of de verzamelaar?

De jacht was voor de man (de jager), de vruchten en kruiden waren de zorg voor de vrouw (de verzamelaar). Vruchten, kruiden waren dicht in de buurt van het hol waar de kleintjes verbleven. Voor de jacht moest men vaak uren lopen, ver van huis.

De man moest krachtig zijn, over uithoudingsvermogen beschikken en zorgen dat het gezin genoeg te eten had. We zouden hem nu kostwinner noemen. Doordat men niet oud werd, begon de training van de kinderen al vroeg in hun jeugd. De jongens werden opgeleid tot  verdediger van het hol. En wanneer vader op jacht was, stonden zij op de uitkijk of er gevaar dreigde.
De vrouw, de moeder, verzorgde de kinderen en zorgde voor de innerlijke voeding. Zowel fysiek als geestelijk. De wat oudere meisjes ondersteunden moeder bij de huishoudelijke taken, de opvoeding van de kleintjes en het zoeken van vruchten en kruiden.

Deze hierarchie van vroeger bestaat ook nog in de huidige tijd. Vader, de kostwinner, was vaak moe na een dagenlange jacht en werd dan heerlijk verzorgd door moeder en de meisjes. De jongens bleven de taak houden om op de uitkijk te staan en eventueel mee te verdedigen als er gevaar dreigde.
Vader was het hoofd van het gezin, moeder het hart van het gezin. (Ook dat is onbewust nog altijd zo.) Daarna kwam de oudste zoon, de oudste dochter, en zo ging het door naarmate het aantal kinderen er waren.

Alles op een rijtje

Wanneer je het gezin op een rij zet, dan staat vader daar als eerste. Moeder aan zijn linkerkant (aan de kant van het hart van haar man). De oudste zoon links van de moeder, de oudste dochter aan de kant van het hart van hem, enz.
De linkerkant van de mens, de kant van het hart, is de gevoelskant, de kant van creativiteit en beeldvorming. Degene die aan de linkerkant van iemand staat, loopt of zit biedt automatisch ondersteuning aan de persoon rechts.
De rechterkant van de mens, bestuurt door de linkerhersenhelft, is de praktische, de actie en analyserende kant. (Wanneer iemand links is, blijft de rechterkant van het lichaam bestuurd worden door de linkerhersenhelft.)
Linkerhersenhelft bestuurt de rechterkant van ons lichaam en de rechterhersenhelft de linkerkant. Onze natuurlijke staat van zijn is: links doet rechts in actie komen. Rechts stimuleert bij links de creativiteit.

Ik hoop dat je me nog kunt volgen, want wat ik tot nu toe vertel, is de basis van de Keukentafel Psychologie. Wetenschappelijk is al vele keren onderschreven dat dit het basisprincipe is van hoe de mens in elkaar ‘steekt’.

de Meest Behaaglijke Plek

Wat betekent dit voor de plaats aan tafel? Of voor de plaats in bed of wanneer je samen wandelt? Of wanneer je in een groep functioneert? Zoals ik al in de introductie heb verteld, heb ik echt een paar hoofdstukken nodig om de vele situaties waar we in ons dagelijks leven mee te maken hebben, te kunnen uitleggen. Laat ik beginnen met de plaats aan tafel. Het maakt enigszins verschil wanneer het een ronde, vierkante of langwerpige tafel is. Niet veel, maar toch…
Ieder zoekt naar de Meest Behaaglijke Plek aan tafel, op de bank, wanneer je in een groep staat, etc. Ik noem deze plek voortaan de MBP. De MBP is de plek die je hebt in de hiërarchie of die je jezelf toekent.

De leider

De (bedrijfs)leider, het hoofd van het gezin, de directeur, de persoon die alleen is c.q. woont, ieder die een groep mensen begeleidt – in welk opzicht dan ook, is de jager. Of dient dit in ieder geval te zijn, zodat er in het gezin, bedrijf of groep harmonie en veiligheid is. De jager zorgt voor zijn groep, zorgt dat er werk is, zorgt voor de voeding en bescherming.

Ieder zoekt naar de Meest Behaaglijke Plek aan tafel, op de bank, wanneer je in een groep staat, etc. De plek die past bij de positie die men heeft of wil innemen. De ‘jager’ zal, wanneer hij of zij de rol goed oppakt, staan of zitten met achter hem/haar de ondersteuning van een muur. In ieder geval kunnen zij geen open plek, raam of mensen achter zich hebben. Hun blik dient gericht te zijn op de deur waar men binnenkomt of de opening waar mensen binnen kunnen komen.
Waarom? Zij kunnen niet tolereren dat iets of iemand hen in de rug aanvalt, zij zijn de leiders en tevens de beschermers van de groep. Zij moeten het geheel kunnen overzien en zicht hebben op waar het gevaar vandaan kan komen.

Een voorbeeld uit de praktijk

Voorbeeld: een jongeman heeft een jaar geleden het bedrijf van zijn baas gekocht. De oudste medewerker, die het bedrijf mede groot heeft gemaakt, is zijn vader. Omdat zijn vader al jarenlang bij het bedrijf werkt en het bedrijf een paar keer van eigenaar is verwisseld, heeft zijn vader in de loop der jaren zich opgeworpen als leider en ook die plek aan de vergadertafel ingenomen.

Zoonlief koopt het miljoenenbedrijf, vader is bijna aan zijn pensioendatum en ondersteunt zijn zoon (ook financieel). Hij heeft zelf geen zin om zich nog jarenlang druk te maken voor het dertigman tellende bedrijf. Vader komt bij me en vertelt dat zijn zoon na een jaar zich nog steeds niet gedraagt als directeur, maar als werknemer. Hij stuurt zijn zoon naar me voor advies. Het is een gesprek van twee uur geworden. In zo’n soort gesprek begin ik altijd te vragen naar welke plaats hij aan de tafel inneemt.

Mijn advies

Hij vertelde dat hij nog steeds dezelfde plek aan de vergadertafel had als toen hij nog in loondienst was. Waarom zou hij veranderen? Hij zag in eerste instantie niet in dat het wat uitmaakte. Ook zijn kantoor dat hij altijd had gehad vond hij prima, was lekker vertrouwd.

Mijn advies was: bij elke bespreking – groot of klein – aan het hoofd van de tafel gaan zitten. Het hoofd van de tafel is de plek die ik net beschreef. Rugdekking en zicht op wie er binnen kan komen. Zijn kantoorruimte moet het verst vanaf de ingang van het pand zijn, zodat hij niet wordt gestoord door bezoekers of medewerkers die het pand binnenkomen. Nu had hij zijn kantoor dichtbij de ingang, alsof hij het eerste aanspreekpunt was, ofwel alsof hij de jongste bediende was. (Let wel, het gaat hier om een bedrijf met dertig medewerkers.)

De hoogste verdieping van een gebouw of het verst vanaf de ingang heeft dezelfde waarde qua energie als de stuurcabine van een schip van de kapitein. Zo kan hij/zij wanneer er gevaar dreigt als laatste het pand verlaten. (Net zoals een goede kapitein als laatste het schip verlaat.) En wanneer hij voor een bespreking buiten de deur op weg gaat, kan hij eventueel langs de medewerkers om een praatje te maken.

de Secretaresse

De zoon had zijn naaste medewerkster tot secretaresse gemaakt. Daar had hij jarenlang samen zijn kantoor mee gedeeld. Dus dat was zo gebleven. Een leider moet echter ook vertrouwelijke gesprekken kunnen voeren met de medewerkers. Dat wordt moeilijk wanneer iemand in dezelfde ruimte zit te werken.
Ook de inrichting moest zodanig worden dat hij achter een bureau, met rugdekking en blijvend zicht op de deur had. Dus geen laptop of beeldscherm voor zijn neus die het zicht kan belemmeren.

Zo gezegd, zo gedaan

Na een maand heb ik zijn vader aan de lijn en die vraagt: ‘Wat heb je toch met mijn zoon uitgespookt? Het lijkt wel of hij de directeur is en ik niks meer te vertellen heb.’ Ik hoorde de lach in zijn stem.
Zoon en vader zijn vanaf die tijd nog meer de beste vrienden geworden. Na een half jaar kende de medewerkers de zoon niet meer terug. Hij was een krachtige persoonlijkheid geworden, die zijn mensen vol daadkracht en liefde leidt. De werknemers erkennen hem nu volledig als ‘baas’.

Volgende week ga ik verder met de MBP!

Lieve groet,
Daisha

P.s.: Heb je al de introductie gelezen? Het is erg belangrijk om dat wel te doen.

P.s.: In het programma Zielsverwanten, elke zaterdag om 20.00 uur, beantwoord ik vragen. Je kunt dit daarna nog de hele week bij ‘Gemist’ beluisteren via Radio Merlijn www.radiomerlijn.nl
Heb je een vraag? En dat kan over allerlei kwesties gaan, jezelf, je gezin, werk, familie, droom, gezondheid, etc. stuur deze met voornaam en geboortedatum van de betrokken personen naar daisha@radiomerlijn.nl  Privacy is verzekerd, ik noem geen naam of geboortedatum in het programma.

Wil je automatisch op de hoogte blijven van nieuwe artikelen over Keukentafelpsychologie? Hier kun je je gratis abonneren op mijn blogupdates.