Vergeef je zelf en leef in het NU, wordt er vaak gezegd. Wanneer je Googled op vergeef jezelf krijg je vele artikelen en boeken die daarover gaan. Meestal wordt erbij gezegd: ‘Jezelf vergeven is soms moeilijk, maar het is broodnodig als je verder wilt. Wat je verder ook deed: vergeef jezelf en ga door.’ Daarna krijg je allerlei tips hoe je jezelf kunt vergeven.

Vergeef jezelf en leef in het nu, tegenstrijdiger kan het niet zijn.  Om jezelf te kunnen vergeven moet je namelijk terug naar je verleden. Naar een tijd die meestal ver achter je ligt en waarvan je alleen nog slechts jouw subjectieve werkelijkheid kent. Of het de echte waarheid is, is moeilijk vast te stellen, zeker niet wanneer je een schuldgevoel hebt. Er bestaat geen echte waarheid, jouw beeld van, jouw denkwijze over de situatie is jouw waarheid. Men bedoelt dat je je schuldgevoel moet oplossen en dat zou dan kunnen door jezelf te vergeven.

Vergeet het maar

Ik heb daar mijn twijfels over. Vergeven… bij de een zal het werken, maar bij velen ook niet. Hoe vaak je ook tegen jezelf zegt: ‘Ik vergeef mezelf.’ het schuldgevoel blijft. Je kunt beter onderzoeken of je schuldgevoel wel terecht is. Wanneer je een schuldgevoel hebt, ben je van mening dat je iets verkeerd hebt gedaan, of juist niet hebt gedaan. Schuldgevoelens zijn kwellingen voor de mens en zadelen je op met emotionele pijn. Een zodanige pijn dat je bijna niet meer durft – of kunt – leven.

Wanneer je echter in jouw ogen iets verkeerd hebt gedaan, concludeer je dat meestal achteraf op het moment dat de gevolgen zichtbaar zijn. Op het moment dat je datgene zei of handelde wat je achteraf beter niet had kunnen doen, deed je het of onbewust en omdat je op dat moment niet bij stilstaat welke consequenties het had.

Je neemt je dus iets kwalijk waar je op het moment dat je het deed geen schuld aan had. Zou het niet zo kunnen zijn dat je het deed omdat het in het ‘plaatje’ van je levensplan paste? Je ging vreemd omdat je niet die liefde vond bij je huidige partner, waar je op dat moment behoefte aan had. Je koos om niet te gaan naar die bijzondere bijeenkomst, omdat je voor jezelf koos. Je vergat iemand die op jou zat te wachten, zodat de ander op zichzelf werd teruggeworpen.
Zo kun je vele redenen bedenken waarom het niet goed was wat je hebt gedaan of gezegd. Maar je kunt even zovele redenen bedenken waarom het toch belangrijk was dat datgene gebeurde.

Vergeven moeten worden is aangeleerd

Als je kijkt naar de oorsprong van het idee van vergeving kom je uit bij de Katholieke kerk. Hier werd het principe dat je vergeving moest vragen bij God voor je daden / zonden geïntroduceerd. Hier werd in vroegere tijden ook geld voor betaald. Want voor niets ging de zon op nietwaar? Dus als je je ergens schuldig over voelt en het idee hebt dat iets buiten je, of jijzelf iets moet vergeven, besef dan dat dit een aangeleerd idee is. Er valt niets te vergeven, want je wist op dat moment niet alles dat je nu wel weet.

Strakke discipline

In het negatieve zit ook altijd het positieve verborgen. Ik heb in mijn leven vele keren iets gedaan waarvan ik achteraf dacht: ‘dat was niet zo verstandig’. Maar om daar een schuldgevoel over te hebben, vond ik altijd onzin. Want tegelijkertijd ging ik me afvragen: als ik de consequenties had geweten, had ik het dan ook op die manier gedaan? En mijn antwoord daarop is meestal geweest: Ja, want ik wist op dat moment niet beter. En de enkele keren dat ik daarop ‘nee’ zei wist ik dat het niet zonder reden was dat het gebeurde had plaatsgevonden.

Een voorbeeld: Mijn twee oudste kinderen kregen in de beginjaren 70 van de specialisten de stempel: autistisch en de ander schizofreen. Misschien zou men het nu geen schizofrenie noemen maar MPS. De oudste werd toen hij bijna drie jaar oud was opgenomen in een jeugdpsychiatrische kliniek, het toenmalige ‘De Ederhorst’. Hij werd daar echter zoveel slechter, zelfs niet meer bereikbaar voor wie dan ook. Na dit een tijd te hebben aangezien heb ik hem daaruit gehaald. Waarop de specialisten tegen me zeiden: ‘Mevrouw, u denkt het zelf te kunnen? Dan trekken wij de handen er vanaf, en moet u maar zien hoe u het verder doet.’ Kortom, er was geen terugval op deskundigheid mogelijk. Het is op dat moment januari 1972.

De enige manier om de twee kinderen te begeleiden op hun levenspad was door een strakke discipline. Zo kon de oudste op een gegeven moment met negen jaar naar een gewone lagere school. Een hele prestatie als je zag hoe ik hem in eerste instantie thuiskreeg. Vanaf die tijd heeft hij als ‘gewoon’ kind zijn jeugd kunnen doorbrengen. Een gezin kunnen stichten en heeft nu een mooie functie qua werk. Vanaf zijn 25^ste – nu ruim 25 jaar geleden – heb ik hem nooit meer gezien. Zijn verwijt naar mij was dat ik nooit een moeder ben geweest. En daar heeft hij gelijk in, ik ben altijd zijn therapeut geweest. Heb ik daar spijt van, voel ik me daar schuldig over? Nee, ik zou het weer precies op diezelfde manier doen. Heel jammer, dat hij niet inziet dat hij door deze opvoeding nu dit leven kan leiden en niet in een tehuis woont.

Elk nadeel heeft z’n voordeel

Zo is het ook met mijn dochter vergaan, ook zij leidt nu min of meer een normaal leven. Ook haar heb ik, nadat ze er ruim een jaar was opgenomen, op een gegeven moment uit de gesloten jeugdinrichting De Lindenhorst te Zeist gehaald. Net zoals haar broer wil ze niets meer met me te maken hebben, en dat al meer dan dertig jaar.

Het staat er allemaal zo eenvoudig wat ik nu schrijf, maar weet dat er achter dit alles vele situaties zitten van wanhoop, verdriet, en alles dat traumatisch en emotioneel heftig is. En toch… zou ik alles over kunnen doen, dan zou ik het weer op dezelfde manier doen. Maar ja, dan natuurlijk met de kennis die ik in die tientallen jaren heb opgebouwd.

Elk voordeel heeft zijn nadeel, zei mijn leeftijdgenoot – en te vroeg overleden – Johan Cruijff ooit. En dat is helemaal waar. Mijn kinderen hebben een eigen leven, een zogenaamd gewoon leven. En hoefden niet hun leven lang van het ene tehuis naar het andere moeten gaan. Ik heb veel geleerd in al die jaren van hoe het kan en hoe het niet moet. Vandaar: eind goed, al goed!

Verspil je kostbare energie niet!

Heb geen schuldgevoel over wat dan ook. Ik vind dat zo’n onnodige energieverspilling. En niet alleen dat, je lost er niets mee op. Je komt in een negatieve spiraal terecht, waar je op een gegeven moment niet meer (zelf) uitkomt. Stop met negatieve gevoelens energie te geven door ze elke dag maar weer in jezelf op te rakelen.
Dit las ik van de week: ‘Onderzoekers schatten dat mensen ruwweg twee uur per dag een milde vorm van schuldgevoel ervaren, vijf uur per week een gematigde vorm en drieënhalf uur per maand een ernstige vorm. In sommige gevallen blijven schuldgevoelens jarenlang bestaan en soms zelfs tientallen jaren.’

Zo kan het ook! Vorige week ontving ik van een lieve, wijze vrouw, die midden in de oorlog is geboren, de volgende mail:
‘Lieve Daisha, wat een mooie aflevering. Het kan niet op en toch zo eenvoudig, om niet te zeggen vanzelfsprekend. Het heeft me weer gesterkt om door te zetten. Om het ongemakkelijke toe te laten (understatement), uit te laten werken.
Ik heb al een jaar of 10 PTSS (Posttraumatische stressstoornis) in een heftige vorm. Komt uit de oorlog voort, mijn vorige leven en uit de persoonlijkheidsstoornissen van mijn ouders.

Inmiddels ben ik zo ver dat ik helemaal niemand iets kwalijk neem en zie dat ik heel lieve ouders had, die alles vooral goed wilde doen, maar niet beter konden. Ik vind het erg voor hen dat zij zo weinig vreugde en rust hebben kunnen vinden. Het leven was zo schraal voor hen, zo koud.

Met al mijn klachten ben ik er (zeker mede dankzij hen) zoveel beter aan toe, heb zo veel liefde mogen ontvangen en zoveel mooie geschenken van het Universum. Met elke aanval doof ik een stukje van het verdriet en van de angst die ik als kind ervoer en kom ik dichter bij mijn essentie. Dat merk ik telkens weer en het geeft me de moed om door te zetten verder te gaan dan de vorige keer. Inmiddels ben ik een durfal geworden. Niet meer die neurotische vrouw die op andermans goedkeuring leunt, maar een mens dat iets heeft weg te geven en dus reason to be heeft opgebouwd. Ga zo door, zeg ik tegen mijzelf, er is geen andere keuze, er is geen ontsnappen aan en dat is maar goed ook.
Weet dat je blogs en artikelen daar zoveel aan hebben bijgedragen. Zo heerlijk om zo’n moedig, zelfstandig en gul mens in actie te zien.
Met lieve groet, H. geboren: november 1943’

Heb je schuldgevoelens, heb je angst, haal je jezelf naar beneden, voel je je het slachtoffer? Vraag jezelf af: waarom doe ik dat, kan ik er iets mee oplossen? Nee, stop dan! Hoe? Door je gedachten naar iets anders te brengen.
Ik heb hier een artikel over geschreven, met tips hoe je dit omdenken kunt bereiken.

Veel wijsheid toegewenst!
Lieve groet,
Daisha

P.s: Heb je een vraag, en dat kan over van alles zijn. Stuur deze naar daisha@radiomerlijn.nl Ik beantwoord je vraag in mijn radioprogramma ‘Zielsverwanten’. Tweewekelijks op zaterdag om 20.00 uur te beluisteren via Radio Merlijn ! En daarna nog de hele week bij Uitzending gemist. Vermeld wel je geboortedatum er bij en/of van de betrokkenen plus voornaam. Ik vertel deze niet in de uitzending, dus privacy verzekerd.

Wil je automatisch op de hoogte blijven? In de linker zijkolom van dit artikel (of bovenin het artikel op wanneer je op je mobiel leest) kun je je abonneren op mijn blogupdates. Of ontvang elke week informatie over mijn radioprogramma’s, hier kun je deze gratis nieuwsbrief aanvragen. Daarin staat ook iedere week mijn blog vermeld, dus dat is twee in één!