Word je met faalangst geboren, of ontstaat het in je jeugd?

Heb jij wel eens faalangst? Je wilt wat zeggen en dan denk je: ‘Oh, ja ehh… als ze het maar niet verkeerd opvatten’, en vervolgens zeg je niets. Word je met faalangst geboren of ontstaat het in je jeugd? Faalangst: angst om te falen, angst om te mislukken.
In bepaalde gevallen is angst wel degelijk nodig. Zonder angst leven zou onverstandig zijn. Angst behoedt je om risicovolle dingen te doen. Je staat bijvoorbeeld hoog op een gebouw, wanneer je dan geen angst zou hebben, zou je zomaar naar beneden kunnen springen.

Of bijvoorbeeld, er is een houtvuurtje en dat vuurtje laait op en je denkt ‘oh, even het hout goed leggen’. En je steekt je hand in het vuur om even de houtblokken goed te leggen. De angst voor het vuur is ter bescherming van jezelf. Er zijn vele voorbeelden te noemen waar angst nuttig voor is. Maar teveel angst blokkeert, zodat je bijna niets meer durft. En daar word je niet gelukkig van.

Faalangst, je kunt er mee worden geboren, maar het kan ook in je jeugd zijn ontstaan. Ik geef je een paar voorbeelden, waaraan je kunt zien of het bij jou aangeboren of aangeleerd is.

Aangeleerde angst

Voorbeeld van aangeleerde angst:
In een consult vertelt een man: ‘Mijn vader was behoorlijk dominant en als hij mij iets uitlegde dan ging dat vaak in korte zinnen, commanderend. Hij wachtte niet tot ik zelf zag hoe ik zoiets kon doen. Dan zei hij vaak ‘dat moet je gewoon zus of zo doen!’. Hij deed het dan ook meteen zelf, zodat ik het nog niet kon doen.

Mijn vader kon niet wachten en walste zo over me heen. Zonder dat hij dat besefte kwetste hij mij daarmee. Het vervelende is, dat ik merk dat ik datzelfde ook naar anderen doe. Ik wil dat niet, maar dan heb ik het al gedaan.
Ik heb ook net zoals mijn vader weinig geduld als ik iets moet uitleggen. Het resultaat is dat de ander me niet begrijpt, of dat ze me te belerend vinden. Ik heb dan zo’n houding van: je slikt het maar wat ik je voorkauw en anders bekijk je het maar. ‘

Deze man zat daar enorm mee, want wat zijn vader deed naar hem, deed hij niet alleen naar anderen, maar ook naar zijn kinderen. Vanuit zijn faalangst stelde hij zich autoritair op. Hij vertelde dat hij altijd het gevoel had het nooit goed te kunnen doen, en wilde daar heel graag vanaf.
Een patroon ontstaan in zijn jeugd. Opvoeders zijn dé voorbeelden van kinderen, een kind neemt bijna alles over van de opvoeder, of hij of zij nu wil of niet. Of je moet heel bewust en er heel alert op zijn bij jezelf om dat tegen te gaan. Anders heb je het al op diezelfde manier gedaan.

Slecht contact met mijn moeder

Nog een voorbeeld: Een vrouw vertelde me dat ze niet met haar moeder om kon gaan. Van kind af aan had ze het gevoel dat haar moeder nooit naar haar verhaal luisterde. Het was een en al klacht over haar moeder, ook dat de moeder altijd aandacht vroeg. Wanneer ze met iemand op een verjaardag gezellig in gesprek was, wist de moeder het altijd weer over te nemen door de aandacht naar haarzelf toe te trekken. Ze bleef maar door vertellen, ik kon er niet tussenkomen.

Wanneer je angst in jezelf benoemt met ‘alertheid’ zal je reactie anders zijn, omdat het anders voelt!

Op een gegeven moment zei ik nogal krachtig: ‘Stop!’ Ik liet haar het tot dan toe opgenomen gesprek terugluisteren. En vroeg, nadat we twintig minuten naar haar stem hadden geluisterd, en de pogingen die ik had gedaan om ertussen te komen: ‘Wat is het verschil tussen jou en je moeder?’
Ze schrok ervan, en zei: ‘Wanneer ik tegen mijn man zeg, wat ben je toch stil, krijg ik altijd van hem het verwijt: ‘Dat moet wel, want jij ratelt aan een stuk door.’ Daar word ik altijd boos om, want ik heb dat helemaal niet in de gaten, maar nu hoor ik het.’

Met faalangst geboren worden.

Hoe weet je nu of je met faalangst bent geboren? Als je al heel jong bepaalde angsten hebt, terwijl je er als kind niet eerder mee te maken hebt gehad, ben je beslist met faalangst geboren. Dat kan zijn angst voor bepaalde dieren, angst voor een groep mensen, angst om iets te moeten presteren, etc., etc. Terwijl je nog nooit eerder een negatieve ervaring hebt gehad met een dergelijke situatie. Het is een angst die je niet kunt herleiden naar een eerdere bepaalde gebeurtenis in je leven.

We komen hier op aarde om ons verder te ont-wikkelen. We komen ook om allerlei opgelegde of aangeleerde patronen in andere levens in dit leven te overwinnen, onze angstwikkel of iets anders afleggen. En daar kunnen we een heel leven mee druk zijn!
Je wilt het toch niet meenemen naar je volgende leven?

Je hele Zijn komt in opstand!

Faalangst, of angst, is te overwinnen, maar dat vergt alertheid, doorzettingsvermogen en moed. Laten we deze kwaliteiten nu allemaal in ons hebben. Sommige mensen geven het advies: geloof in jezelf. Maar zo eenvoudig is het niet, want op het moment dat de angst optreedt ben je dat ‘geloof in jezelf’ helemaal kwijt.

Wanneer je angst in jezelf benoemt met ‘alertheid’ zal je reactie anders zijn, omdat het anders voelt. Als je angst in je voelt opkomen, zeg dan tegen jezelf: ‘nu moet ik alert zijn.’ Alertheid maakt je aandachtig, oplettend. Terwijl angst juist verdoofd, lam slaat. Bovendien is angst slecht voor je gezondheid. Uit tal van studies blijkt dat angst, maar ook alle vormen van kritiek en zelfkritiek een zeer negatieve invloed heeft op ons lichaam, op onze emoties én ons denken.

Onderzoekers hebben mensen aangesloten op gevoelige, elektronische apparaten. Hiermee konden ze de hartslag, de hersengolven, de ademhaling en de huidweerstand meten. Binnen één seconde zag men dat elk orgaan in het lichaam reageerde op angst, kritiek, etc. in de vorm van snellere hartslag, iets meer gaan zweten, meer onregelmatige ademhaling, snellere hersengolven en spieren die gaan spannen. Wanneer men gezond is, herstelt men zich snel, binnen enkele minuten. Anderen hebben langere tijd nodig.

In twee minuten ondermijnt angst je immuunsysteem!

Hoe heftiger de emotie, hoe langer het meestal duurt voor men zich heeft hersteld. Zo ontdekte men dat twee minuten angstig zijn, of denken aan een ruzie, maakt dat de slijmvliezen van de mond en de neus zes uur lang geen afweerstoffen produceren, die nodig zijn om de bacteriën en virussen, die in het voedsel of de lucht aanwezig zijn te doden. Door aan iets anders te denken, zoals een lieve vriend of vakantie, door je te ontspannen of naar mooie muziek te luisteren, kan men het herstelproces versnellen.

Deze reacties ziet men ook bij tegenslagen, zich gefrustreerd voelen, kritiek krijgen, maar ook bij zelf-kritiek of wanneer men zeer negatieve opmerkingen maakt tegen zichzelf. Maag en darmen gaan minder goed werken. Sommige mensen zijn zeer gevoelig voor kritiek. Vaak hangt dit samen met de omstandigheden tijdens de vroegste jeugd.
Ook het spreken voor een groep nemen, ofwel, het niet durven spreken voor een groep mensen brengt deze reactie teweeg. Of dat nu een presentatie is, een spreekbeurt op school, een examen, een workshop geven, of iets anders is. Wanneer iemand faalangst heeft, blokkeert hij of zij als hij of zij het goed voorbereide wil gaan vertellen. Zodra de groep de aandacht op je richt, krijg je min of meer een black-out. En weet je niet meer wat je wilde zeggen. Gelukkig heb je een papiertje bij je, maar ook dat blijkt uiteindelijk geen hulpmiddel te zijn.

Waarom heb je faalangst?

De angst slaat toe omdat je het goed wilt doen. En daar zit nou precies de oplossing: doe het niet goed! De beste presentatie, de beste lezing is met een klungelig begin.

Dit vertelde iemand me: ‘Wat ik vandaag meemaakte: de man kwam struikelend op, maar daarna kwam er een verhaal dat zo boeiend was. Onder leiding van gespreksleider Harm Edens, een pittige als je die als gespreksleider hebt of als discussieleider. En dat was hij ook echt, heel scherp en af en toe was hij echt pittig naar degene die de lezing gaf.
Maar als je dan ziet hoe die man daar mee omging, hij was niet van zijn stuk te krijgen. Terwijl, als je hem ziet dan zou je dat niet van hem verwachten. Hij stotterde, kwam niet echt krachtig over, en toch was het heel boeiend, iedereen werd er stil van. Hij kreeg daarna dan ook een geweldig applaus, waarbij iedereen ging staan. Hij raakte mij, maar ik zag dat iedereen diep in het hart was geraakt!’

In Japan zeggen ze: Perfectie leidt naar chaos, chaos leidt naar perfectie!
Of wat ik een keer hoorde: Altijd streven naar perfectie leidt tot constante teleurstelling.

Wees klungelig

De oplossing om te kunnen presteren, terwijl je faalangst hebt, is: wil het niet perfect doen! Doe het vanuit je hart. In de opleiding leerde ik de studenten wanneer ze een voordracht moesten houden het volgende. Doe iets klungeligs wanneer je begint, want dan heb je de aandacht van de luisteraars. Elke toehoorder stelt zijn hart open wanneer hij of zij ziet dat je zenuwachtig bent. Het doet hen onbewust denken hoe zij zich zouden voelen als zij daar zouden staan. Het maakt je menselijk, ofwel je hebt contact van mens tot mens. En niet van: ‘ik weet het en jullie moeten naar mij luisteren’.

Wanneer je het perfect wilt doen en er zou iets misgaan, ben je meteen van slag. Doe je zelf dat niet aan! Wil ook niet je voorbereide verhaal vertellen. Formuleer voor jezelf hoofdpunten, en dan niet meer dan hooguit vijf punten. De zinnen die je daar van tevoren bij dacht ben je kwijt op het moment dat je het wilt vertellen. Daarom: ga ze niet te onthouden. Stem je af op de energie van de mensen, en stem je af op wat je belangrijk vindt dat men moet weten. Meer niet!

Je gedachten blokkeren je, niet de mensen, maar de gedachten over hoe het zou móeten gaan.

Je handen zijn krachtige instrumenten

Gebruik je handen terwijl je vertelt. Elke vinger bekrachtigt je verhaal. De duim staat voor kracht, gebruik deze bij het meest krachtige dat je vertelt. De wijsvinger staat voor opmerkzaamheid, dus gebruik deze vinger als je naar iets wijst dat heel belangrijk is. De middelvinger staat voor energie, voor power, voor vuur, voor iets dat enthousiasme vraagt. Maar steek dan niet alleen je middelvinger op, want dat heeft ook een andere betekenis. Nee, bekrachtig je woorden met de drie middelste vingers. De vingers van opmerkzaamheid, power en liefdevolle samenwerking.
De ringvinger staat voor het delen met elkaar, het geeft aan dat wat je zegt ‘door een ringetje te halen is’, dus een perfect plan. En de pink? Ken je dat liedje dat men wel eens zingt voordat het kind gaat slapen? De pink zegt: zegt het voort!

Ik zal het liedje voor je vertalen:
Naar bed, naar bed, zei Duimelot;
(Het is tijd om iets af te sluiten, zodat de rust wederkeert.)

Eerst nog wat eten, zei Likkepot;
(Heel belangrijk om je (geestelijk) te voeden!)

Waar zal ik het halen? vroeg Langejaap;
(Hoe kunnen we dat bewerkstelligen?)

Uit Moeders kastje, zei Ringeling;
(Zet je hart open, gebruik je moederliefde!)

Dat zal ik verklappen, zei ’t kleine ding.
(Ik zal het wereldkundig maken…)

Gebruik je handen, zowel je linker- als rechterhand. Eventueel rechts als je iets praktisch wilt onderstrepen, je linkerhand wanneer het voor de mens belangrijk is. Dit hoeft niet per se. Wees niet teleurgesteld, dat als je de adviezen die ik je geef opvolgt, dat de angst af en toe weer toeslaat. Het hoort bij het overwinningsproces: vallen en weer opstaan!
Maak het jezelf gemakkelijk:

1. Bereid je niet te veel voor,
2. Maak een lijst met 5 hoofdpunten,
3. Doe iets klungeligs,
4. Gebruik je handen
5. Voel en/of stem je af op de energie die er op dat moment is.

Heel eenvoudig

Zo eenvoudig is het als je voor een groep staat. Je hoeft alleen maar die vijf punten te weten, en je handen heb je altijd bij je. Ga geen zinnen uit je hoofd leren, want dat gaat onherroepelijk mis. Mensen kijken naar beweging, om de aandacht van de mensen vast te houden is het belangrijk dat je niet alleen met je handen beweegt, maar ook met je armen. En af en toe heen en weer loopt. Of als je zit, je lichaam meebeweegt met wat je vertelt.

Wees je bewust dat ieder mens net zo gewoon is als jij zelf bent. Wat ze ook doen, wat voor functie ze hebben of hoe bekend ze ook zijn. Heb respect voor iedereen, maar je bent altijd gelijkwaardig. De waarde die jij vertegenwoordigt is gelijk aan die van de ander. Ofwel, iedereen heeft dezelfde menselijkheden als jij.
Weet je wat het ook vaak is? Als iemand zenuwachtig is, dan voelt de ander zich heel erg zeker. Dat is het Yin/Yang systeem. Wanneer jij nerveus bent, hoeft de ander niet meer zenuwachtig te zijn. Vandaar dat ze dan zeker overkomen.

Faalangst, hoe overwin je dat?

Faalangst overwin je door kleine dingen te doen. Door je zelf te ont-wikkelen, elke keer een ‘wikkel’ er af. Wanneer je moeite hebt om iemand iets te vertellen, omdat je bang bent dat het verkeerd overkomt, ga dan toch vertellen. Wanneer je daarbij je hart openstelt zal het nooit verkeerd overkomen. Faalangst overwinnen kán niet met grote stappen, dat kan alleen maar met hele kleine stappen.

Je gedachten blokkeren je, niet de mensen, maar de gedachten over hoe het zou móeten gaan. En dat is jammer, het gaat immers om de essentie en niet om de perfectie!
Lees hier wat gedachten kunnen doen:  https://www.daishadewijs.nl/je-brein-bepaalt-je-leven/

Lieve groet,
Daisha

Heb je een vraag, en dat kan over van alles zijn. Stuur deze naar daisha@radiomerlijn.nl Ik beantwoord je vraag in mijn radioprogramma ‘Zielsverwanten’. Elke week op zaterdag om 20.00 uur te beluisteren via Radio Merlijn ! En daarna nog de hele week bij Uitzending gemist. Vermeld wel je geboortedatum er bij en/of van de betrokkenen plus voornaam. Ik vertel deze niet in de uitzending, dus privacy verzekerd.

Wil je automatisch op de hoogte blijven? Hier kun je je gratis abonneren op mijn blogupdates. Of ontvang elke week informatie over mijn radioprogramma’s, hier kun je deze gratis nieuwsbrief aanvragen. Daarin staat ook iedere week mijn blog vermeld, dus dat is twee in één!